Żytni chleb pełnoziarnisty na zakwasie z suszonymi śliwkami
TM6 TM5

Żytni chleb pełnoziarnisty na zakwasie z suszonymi śliwkami

4.8 (88 ocen)

Składniki

Zaczyn

  • 150 g ziaren żyta (patrz wskazówka)
  • 150 g wody, źródlanej lub przegotowanej (patrz wskazówka)
  • 1 - 2 łyżki żytniego zakwasu chlebowego, (patrz wskazówka)

Ciasto właściwe

  • 600 g ziaren żyta (patrz wskazówka)
  • 600 g wody, źródlanej lub przegotowanej (patrz wskazówka)
  • ¾ łyżeczki suchych drożdży (patrz wskazówka) (opcjonalnie)
    lub 10 g świeżych drożdży, pokruszonych (patrz wskazówka) (opcjonalnie)
  • 20 g soli
  • 200 g śliwek suszonych, bez pestek, przekrojonych na pół
  • masło, ilość do natłuszczenia formy
  • 10 kostek lodu (patrz wskazówka)

Wartości odżywcze
na 1 kromkę
Kalorie
436.5 kJ / 104.2 kcal
Białko
2.5 g
Węglowodany
25.2 g
Tłuszcz
1 g
Błonnik
4.2 g

Sposób przygotowania

Zaczyn

  1. Do czystego i suchego naczynia miksującego wsypać ziarna żyta, zmielić 1 min/obr. 10. Mąkę żytnią przesypać do dużego słoja (0,9 l), odstawić.
  2. Do naczynia miksującego wlać wodę, podgrzewać 2 min/37°C/obr. 1. Przelać do słoja z mąką, dodać zakwas, wymieszać dokładnie za pomocą łyżki, przykryć folią spożywczą i zrobić w niej kilka dziurek. Słój odstawić w ciepłe miejsce (temp. ok. 25°C) na 8-12 godz., w razie potrzeby po 6 godz. przemieszać zawartość słoja łyżką. Osuszyć naczynie miksujące.

Ciasto właściwe

  1. Do czystego i suchego naczynia miksującego wsypać 250 g ziaren żyta, zmielić 1 min/obr. 10. Mąkę żytnią przesypać do innego naczynia, odstawić.
  2. Do naczynia miksującego wsypać 250 g ziaren żyta, zmielić 1 min/obr. 10. Mąkę żytnią przesypać do naczynia z mąką, odstawić.
  3. Do naczynia miksującego wsypać pozostałe 100 g ziaren żyta, zmielić 1 min/obr. 10. Mąkę żytnią przesypać do naczynia z mąką, odstawić.
  4. Do naczynia miksującego wlać wodę, dodać drożdże, podgrzewać 3 min/37°C/obr. 2.
  5. Dodać 300 g zaczynu (patrz wskazówka), przygotowaną wcześniej mąkę żytnią i sól, wymieszać przy pomocy kopystki 1 min/obr. 4.
  6. Dodać śliwki, wymieszać kopystką. Ciasto pozostawić w naczyniu miksującym na 1-1,5 godz. W tym czasie 2 formy keksowe (20 x 10 cm) natłuścić dokładnie masłem (patrz wskazówka), odstawić.
  7. Ciasto przełożyć do przygotowanych wcześniej form, wygładzić zwilżoną wodą dłonią. Formy z ciastem włożyć do plastikowych toreb tak, aby nie dotykały powierzchni ciasta i był zamknięty dopływ powietrza, odstawić w ciepłe miejsce na 2-3 godz. lub do podwojenia objętości (patrz wskazówka).
  8. Rozgrzać piekarnik do temp. 220°C.
  9. Wyrośnięte ciasto skropić wodą za pomocą butelki ze spryskiwaczem. Do piekarnika wrzucić kostki lodu i natychmiast włożyć formy z chlebem na najniższą szynę piekarnika.
  10. Piec 45-50 min (220°C).
  11. Chleby wyjąć z piekarnika, ostrożnie wyjąć z form, sprawdzić, czy są upieczone (patrz wskazówka). Studzić na kratce (patrz wskazówka).
  12. Żytni chleb pełnoziarnisty na zakwasie z suszonymi śliwkami podawać po ostudzeniu, pokrojony na kromki, z wybranymi dodatkami.

Wartości odżywcze
na 1 kromkę
Kalorie
436.5 kJ / 104.2 kcal
Białko
2.5 g
Węglowodany
25.2 g
Tłuszcz
1 g
Błonnik
4.2 g


Przybory kuchenne

duży słój (0,9 l), butelka ze spryskiwaczem, kratka do studzenia, 2 duże plastikowe torby, piekarnik, 2 formy keksowe (20 x 10 cm), folia spożywcza

Wskazówki i podpowiedzi

  • Przepis na "Żytni zakwas chlebowy" znajduje się w tej kolekcji.
  • Zamiast ziaren żyta do przygotowania zaczynu można użyć żytniej mąki razowej w ilości odpowiadającej wadze ziaren. Należy wówczas pominąć punkt 1., mąkę odważyć do dużego słoja (0,9 l) i dalej postępować zgodnie z przepisem.
  • Zaczyn jest gotowy do pieczenia chleba po około 8-12 godz. od wymieszania z mąką i wodą, kiedy podwoi swoją objętość. Jeśli zacznie opadać, znaczy to, że już traci właściwości spulchniające - chleb upieczony na bazie takiego zaczynu może mieć bardziej zbitą konsystencję i kwaśniejszy smak.
  • Chlorowana woda pobrana bezpośrednio z kranu może negatywnie wpłynąć na smak chleba. Taką wodę należy uprzednio przefiltrować, przegotować i ostudzić albo użyć butelkowanej wody źródlanej.
  • W trakcie dodawania składników do ciasta na chleb należy pamiętać, by 1-2 łyżki zaczynu odłożyć do słoika i odstawić do lodówki. Ta część zakwasu posłuży jako baza do kolejnego zaczynu.
  • Zaleca się mielić jednorazowo nie więcej niż 250 g ziaren. Zamiast ziaren żyta do przygotowania ciasta właściwego można użyć żytniej mąki razowej w ilości odpowiadającej wadze ziaren. Należy wówczas pominąć punkty 3., 4. i 5., a w punkcie 7. odważyć do naczynia miksującego potrzebną ilość mąki.
  • W przypadku pieczenia chleba na młodym zakwasie może być konieczne dodanie niewielkiej ilości drożdży do ciasta, aby przyspieszyć wyrastanie bochenków. Kilkutygodniowy, regularnie używany zakwas takiego dodatku już nie będzie wymagał.
  • Czas, potrzebny na wyrośnięcie ciasta chlebowego, jest zależny od mocy zakwasu i od tego, czy do ciasta zostały dodane drożdże. Kilkudniowy zakwas może potrzebować więcej czasu na spulchnienie ciasta niż kilkutygodniowy. Ciasto chlebowe jest odpowiednio wyrośnięte, kiedy podwoi objętość.
  • Do pieczenia chleba najlepiej nadają się formy keksowe wykonane z grubszej stali nierdzewnej, z powłoką zapobiegającą przywieraniu. Takie formy równomiernie rozprowadzają ciepło, dzięki czemu bochenki pieką się tak samo z każdej strony. Warto również pamiętać, że zakwas chlebowy może wchodzić w reakcję z formami wykonanymi z aluminium.
  • Wrzucone do piekarnika kostki lodu mają za zadanie wytworzyć parę w jego wnętrzu. Dzięki parze chleb lepiej wyrasta w czasie pieczenia i ma bardziej chrupiącą skórkę. Zamiast lodu można użyć butelki ze spryskiwaczem - należy wtedy spryskać wodą ścianki i dno piekarnika. Nie należy pryskać na grzałkę!
    Zamiast kostek lodu na dno piekarnika lub na blachę do pieczenia można również wlać pół szklanki wody.
  • Aby sprawdzić, czy chleb jest wypieczony, należy postukać w jego spód. Prawidłowo wypieczony bochenek powinien wydać głuchy dźwięk. Jeżeli chleb od spodu jest niedopieczony, należy dopiekać go po wyjęciu z formy 5-10 min.
  • Żytni chleb pełnoziarnisty z suszonymi śliwkami najlepiej smakuje po całkowitym ostudzeniu, po ok. dobie od wyjęcia z piekarnika.
  • Zamiast 2 form keksowych (20 x 10 cm) można użyć 1 większej formy keksowej (dł. 35 cm).